حجامت یکی از روشهای درمانی سنتی است که با ایجاد خلا بر روی نقاط خاصی از پوست، به منظور رسیدن به برخی از اثرات درمانی (افزایش گردش خون، اکسیژن رسانی به بافتها، دفع مواد زائد و سمی خون، افزایش خاصیت ارتجاعی رباطها و بافتهای پیوندی و ...) انجام میگیرد.
حجامت به یک روش درمانی سنتی عربی و موجود در طب اسلامی گفته میشود که برگرفته از روش قدیمیتر کوزهاندازی تر در طب سنتی چین است. در طب سنتی کاپینگ یا کوزهانداختن به معنی ایجاد خلا بر روی نقاط خاصی از پوست بدن با وسیلهای همچون بادکش است که برای رسیدن به اثرات درمانی خاصی انجام میشود. در حجامت یا کاپینگ خیس (Dry cupping) قبل از ایجاد خلا خراشهایی روی سطح پوست ایجاد میشود تا ایجاد خلا منجر به خروج خون از بدن شود. کاپینگ از روشهای باستانی درمان است که علاوه بر چین در یونان نیز توسط بقراط به عنوان یک روش درمانی ذکر شده است. کاپینگ تر علاوه بر جهان اسلام، در اروپا نیز تا قرن ۱۸ مورد استفاده بوده ولی با فراگیر شدن دانش پزشکی، این روش نیز به تدریج مهجور شده است.
امروزه، این روش درمانی در کشورهای عربی و مسلمان مقبولیت بیشتری دارد که مقبولیت آن در میان مسلمانان ناشی از حدیثهایی است که از پیامبر اسلام در توصیه به حجامت نقل شده است. گسترش انجام حجامت و خونگیری در طب اسلامی و غربی بر پایه طب اخلاطی که بیماریها را ناشی از اختلال در طبایع چهارگانه بدن یعنی خون، بلغم، صفرا و سودا میدانست است. بر این اساس بیماریهای ناشی از ازدیاد خون با این روش درمان میشدند.
در طب سنتی ایران حجامت به طور کلی به دودسته تقسیم می شود:
حجامت خشک یا بادکشی (Dry cupping)
حجامت تر (Wet cupping) که ترکیبی از بادکش و خروج خون است.
حجامت خشک: در این روش خونی از بدن خارج نمیشود، بلکه تنها عمل مکش یا Suction روی پوست انجام میگیرد که خود بر دو قسم است:
الف : سرد و خشک
ب ـ گرم و خشک
در هر دو روش، از یک ماده اشتعالزا مثل الکل استفاده میشود که آن را آتش زده و در داخل یک لیوان قرار میدهند. سپس لیوان سریعا بر روی قسمتی از پوست بدن قرار داده میشود. از آنجایی که هوای بیرون لیوان سرد است، داخل لیوان خلا ایجاد میشود. مکش ناشی از خلا همراه با گرمای داخل لیوان باعث ورم و قرمزی رگهای خونی میشود.
حجامت گرم و خشک اصطلاحاً به کوزه یا لیوان گذاری معروف میباشد. حجامت خشک در نقاط مختلفی از بدن انجام میگیرد و در درمان بسیاری از دردها و بیماریها نقش موثری دارد. اینگونه از حجامت موجب انبساط عروق و رفع انسداد آنها و تحریک دیواره مویرگها میشود و در افزایش توان سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد.
حجامت تر: این روش با خارج نمودن مقداری از خون بیمار همراه میباشد.
تحقیقات انجام شده نشانگر اثربخشی این روش در تسکین درد در زمانی است که به عنوان مکمل داروهای متعارف استفاده شوند. مدافعان این روش درمانی ادعا میکنند که حجامت درمان طیف گستردهای از بیماریهای مختلف است و حتی در پیشگیری از بیماریها اثر دارد. این بیماریها شامل چربی خون، فشار خون، دردهای عضلانی، کمردرد، سردردهای عصبی و میگرنی، بیماریهای پوستی شامل آکنه، پسوریازیس، حساسیتهای دارویی و... است. از دیگر مزایای حجامت میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
در افراد زیر نباید حجامت کرد:
پس ازمعاینه و اخذ شرح حال از بیمار، موضعی که برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی میشود. سپس با لیوان حجامت که بصورت یکبار مصرف ساخته شده به مدت چند دقیقه بادکش میشود، بعد از ایجاد انبساط چند خراش سطحی ایجاد میگردد، سپس به تناسب وضعیت جسمی، بالینی و عروقی بیمار، در سه الی پنج مرحله از وی خون گرفته میشود. این عملیات مجموعا در مدت حدود 20 دقیقه انجام میشود که خون گرفنه شده حداکثر 50 تا 70 سیسی است. درحجامت خشک مرحله خونگیری انجام نمیشود.
مقدار مناسب برای کشیدن شدن پوست به درون ظرف مکش به میزان 1 تا 1.5 سانتی متر از بالاترین حد گنبد پوست مکیده شده تا لبه ظرف مکش است. برای آماده سازی بهتر موضع حجامت ـ جهت حصول نتیجه بهتر از حجامت نوع خشک یا ترـ میتوان موضع مورد نظر را با روغن زیتون، روغن سیاهدانه و یا گل بنفشه چرب نمود.
منبع: ستاره
برچسب : نویسنده : 7sabkehzendegi7 بازدید : 89